Τα Μαθηματικά υδρεύουν τη Σάμο

Ο Ευπαλίνος (6ος αιώνας π.Χ.) ήταν Μεγαρίτης αρχιτέκτονας.
Το σπουδαιότεο έργο του ήταν το Ευπαλίνειον όρυγμα στη Σάμο, μια σήραγγα μήκους περίπου 1 χλμ. και διατομής περίπου 1,75 x 1,75 μ.
Κατά μήκος της σήραγγας ο Ευπαλίνος κατασκεύασε έναν αγωγό, ο οποίος μετέφερε το νερό στην πόλη.
Το έργο αυτό ένα από τα σπουδαιότερα τεχνικά έργα της αρχαιότητας, αν αναλογιστεί κανείς πως η κατασκευή του άρχισε συγχρόνως και από τα δύο άκρα του και οι σήραγγες που διανοίγονταν με αυτόν τον τρόπο, συναντήθηκαν στη μέση και αποτέλεσαν ενιαίο όρυγμα.
Η πραγματοποίηση του έργου προϋπέθετε την ορθή επίλυση του σχετικού γεωμετρικού προβλήματος και την ακριβέστατη χάραξη πάνω στο έδαφος, με την επιπλέον χρήση των γνώσεων της Τοπογραφίας, της Γεωδαισίας και της Οπτικής που κατείχαν οι αρχαίοι Έλληνες από τον 6ο αιώνα π.Χ.
Το έργο αυτό το ανέθεσε στον Ευπαλίνο ο τύραννος Πολυκράτης γιατί τον θεωρούσε έναν από τους σπουδαιότερους αρχιτέκτονες της εποχής του.
Αυτό που το κάνει να ξεχωρίζει αιώνες μετά την κατασκευή του είναι το γεγονός ότι η σήραγγα ανοίχθηκε ταυτόχρονα και από τα 2 άκρα της.
Η συνάντηση των σηράγγων έγινε κάτω από την κορυφή του βουνού με τεράστια μαθηματική ακρίβεια, παρότι οι γεωλογικές συνθήκες ανάγκασαν τον Ευπαλίνο να εκτραπεί πολλές φορές από την προσχεδιασμένη ευθυγράμμιση.

Ενώ θα μπορούσαν να αποφύγουν την κατασκευή σήραγγας, και απλά να παρακάμψουν το βουνό και να υδροδοτήσουν την πόλη, σύμφωνα με τον ακαδημαϊκό Θεοδόση Τάσιο, ίσως ο μόνος πιθανός λόγος κατασκευής του Ευπαλίνειου ορύγματος, ήταν η επίδειξη της τεχνολογικής ικανότητας των κατοίκων της Σάμου.

Το animation που ακολουθεί δημιούργησαν οι Θεοδόσης Τάσιος, ο Ν. Μήκας και ο Γ. Πολύζος της Εταιρείας Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας (ΕΜΑΕΤ).